Thú vui nuôi cá cảnh, xây hồ cá bằng xi măng đã trở nên rất phổ biến tại Việt Nam và các nước trên thế giới. Loại cá này mang đến vẻ đẹp đa dạng về màu sắc và kích thước, cùng ý nghĩa phong thủy lớn. Bạn có thể nuôi cá cảnh ở trong nhà hoặc ngoài trời, miễn là có nguồn nước sạch và trong lành. Kết hợp với sân vườn và cây xanh, thêm một bể cá tung tăng bơi lội, ngôi nhà của bạn sẽ trở nên thêm phần sống động.
Hôm nay, chúng ta hãy tìm hiểu cách xây hồ cá bằng xi măng đơn giản ngay tại nhà, tuân thủ các quy định về kích thước và tiêu chuẩn an toàn để đảm bảo điều kiện sống cho cá. Và không chỉ là cá Koi, bể cá này hoàn toàn có thể nuôi cá thủy sinh, cá biển nước mặn, cá betta, cá bảy màu, và nhiều loại cá nước ngọt khác.
Chuẩn bị xây hồ cá bằng xi măng ngoài trời
Bể cá xi măng thường được xây dựng ở ngoài trời với nhiều kích thước khác nhau. Tùy thuộc vào diện tích sân vườn để cân đối tỉ lệ phù hợp. Trước khi tiến hành xây dựng, bạn cần phải tìm hiểu cách làm hồ cá bằng xi măng, nguyên vật liệu cần thiết, vị trí xây dựng, và hướng xây hồ cá có hợp với tuổi và mệnh của gia chủ hay không. Việc này rất quan trọng, vì không phải tuổi nào cũng phù hợp để xây bể cá bên ngoài, trước cửa nhà.
Nếu bạn muốn nuôi cá Koi trong bể xi măng, cần chuẩn bị phương án và kế hoạch chi tiết như sau:
Lên thiết kế và tính toán vật tư
Thông thường, có các đơn vị chuyên thiết kế và thi công bể cá Koi để bạn liên hệ và được hỗ trợ. Họ sẽ vẽ lại, tư vấn và lựa chọn phương án tối ưu nhất cho gia đình. Dựa trên nhu cầu và điều kiện thực tế, cũng như khả năng tài chính để đưa ra giải pháp phù hợp.
Tuy nhiên, trong trường hợp bạn muốn tiết kiệm chi phí hoặc không tìm được đơn vị phù hợp, bạn cũng có thể tự lên ý tưởng và tự thi công cho ngôi nhà của mình. Để có ý tưởng sơ bộ, bạn cần trả lời các câu hỏi sau:
- Hình dáng bể nuôi cá như thế nào, tròn, vuông, uốn lượn, bán nguyệt hay hình chữ nhật?
- Kích thước của bể là bao nhiêu? Chiều dài, chiều rộng, đường kính, độ nông sâu như thế nào?
- Hướng bể đặt nhìn về đâu, có hợp với tuổi của gia chủ, thuận tiện đường cấp, thoát nước hay không?
- Khu vực xung quanh khô ráo hay ẩm ướt, chật hẹp hay rộng rãi, có thể trồng cây thêm không?
- Bể cá xi măng giật cấp hay đánh lòng máng, tạo hình hộp góc vuông…
Đây là những câu hỏi cần thiết và quan trọng giúp bạn hình thành ý tưởng và phác thảo bể trong đầu, hoặc truyền đạt trực tiếp cho các kiến trúc sư. Càng chi tiết, quá trình thi công bể cá Koi càng chính xác và nhanh chóng.
Chuẩn bị vật tư xây hồ cá bằng xi măng
Các vật liệu cần thiết để xây dựng một bể cá bằng xi măng ngoài trời bao gồm:
- Gạch M75 độ bền B5
- Cát vàng, xi măng
- Vật liệu chống thấm (dựa trên phương pháp chống thấm để chọn vật liệu phù hợp)
- Túi nilon đen lót nền
- Đất sét và đất đổ đầy chân bể
- Các phụ liệu: ống PVC, PR dẫn nước, đá xếp…
- Lưới ngăn, máy bơm, lọc bể cá sân vườn, lọc nước hồ cá ngoài trời…
- Phụ kiện trang trí, cây xanh trồng trong và ven hồ để tạo cảnh quan sống động hơn.
Tỉ lệ và trọng lượng cụ thể sẽ phụ thuộc vào kích thước của bể và quy mô nuôi cá bạn chọn, nên cần chuẩn bị chính xác.
Chuẩn bị phần mặt bằng xây hồ cá
- Dọn dẹp sạch mặt bằng phẳng, không có đá, sỏi, hay các loại cỏ dại.
- Đào sâu nền đất, chuẩn bị cho việc xây dựng bể cá ngoài trời.
- Sử dụng vôi và một số loại thuốc để diệt khuẩn độc hại và nấm mốc xung quanh trước khi xây dựng. Đảm bảo môi trường trong lành và có nguồn nước sạch để cấp vào.
Khi lựa chọn làm bể cá bằy xi măng ngoài trời cho cá Koi, cần chú ý đến việc bể cá xi măng có mặt trong để mộc. Tốt hơn là nên sơn một lớp đen chống thấm hồ cá. Điều này giúp cho hồ cá trông sạch sẽ hơn, trong suốt, và tạo nổi bật màu sắc của cá và rong rêu bên dưới. Tất nhiên, sơn chống thấm có hiệu quả, thời gian chống thấm cũng lâu hơn rất nhiều.
Một lưu ý khi thiết kế và làm bể cá bằng xi măng ngoài trời là không nên lát gạch men ở chân bể. Gạch men có nhiều màu sắc đẹp hơn, nhưng không làm nổi bật được màu sắc của cá. Thay vào đó, ta có thể tập trung vào hoa văn gạch, do tác động của nước, dễ gây ra tình trạng vân phân, quá nhiều điểm nhìn. Hơn nữa, gạch men lát bể khiến rêu khó mọc, mất đi nguồn thức ăn tự nhiên tốt của cá.
Cách xây bể cá xi măng ngoài trời
1. Đào đất và tạo lòng hồ
Sử dụng công cụ, thiết bị hỗ trợ như cuốc, xẻng, máy xúc để tạo lòng hồ. Độ sâu của bể cá xi măng cần tính toán, dựa theo chiều dài của cá và trừ hao khi cá lớn lên. Với cá nhỏ, độ sâu thông thường của bể không quá 80cm. Độ sâu này là vừa phải để quan sát và theo dõi sự phát triển của cá.
Cá lớn có kích thước lớn hơn 50cm, nên chiều sâu sẽ lớn hơn. Không chỉ đối với cá Koi, mà cả các loại cá nước ngọt như cá lóc, cá trê, cá chình, bể hải sản… Hồ sâu tạo điều kiện và môi trường sống thuận lợi cho cá phát triển, có không gian để sinh trưởng và bơi lội.
Dung tích của bể có thể dao động từ bốn đến vài chục mét khối tùy theo diện tích xây dựng. Riêng bể cá mini ngoài trời thì có kích thước và gừng, xào rau muống, xào sa tế, hầm tiêu chuẩn khác. Bờ của hồ cá nên xây cao hơn mặt nước khoảng 30cm để tránh cá nhảy ra khỏi bể hoặc nước bị tràn ra bên ngoài khi cá bơi lội.
2. Tạo lớp chống thấm ngược cho hồ cá
Để tránh bị thấm nước từ bên ngoài vào nền đất, sau đó thấm tiếp vào nguồn nước nuôi cá, cần tạo ra một lớp chống thấm ngược từ bên ngoài. Có thể sử dụng một trong hai cách sau:
-
Dùng nilon phủ lớp bên ngoài: Cách này được lựa chọn nhiều và phổ biến hơn. Thời gian thi công nhanh chóng, quá trình thi công cũng đơn giản hơn. Đầu tiên, phủ một lớp nilon xuống nền đất. Sau đó đổ lớp vữa tạo bề mặt phẳng là lớp đệm cho hồ cá.
-
Dùng đất sét: Cách này thường có tuổi thọ cao hơn, nhưng phải đảm bảo được nguồn đất sét chuẩn. Nếu không, vẫn có thể bị thấm nước từ trong ra ngoài và từ ngoài vào trong, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng công trình.
Lấy một lượng đất sét để đắp lên bề mặt hố vừa đào, độ dày khoảng 3-5cm. Diện tích bể cá xi măng lớn thì nên dùng thêm sắt đan tạo khung lót bên dưới. Cùng lúc lắp đặt hệ ống nước ngầm chạy theo thiết kế rồi đổ một lớp bê tông ngăn nước luôn. Tiếp đến là lắp đặt ống cấp và thoát nước cho bể.
3. Xây khung hồ cá bằng gạch
Sử dụng gạch M75 để làm khung bể. Tạo ra khung cứng cho bể tốt, mạch được no vữa. Tránh trùng mạch nhất có thể, không cần xây tường như xây tường nhà.
4. Trát vữa để tạo chống thấm
Tạo ra một lớp vữa đủ mịn và có khả năng ngăn nước ngấm vào thành bể hoàn toàn. Tham khảo các kỹ thuật chống thấm bề mặt bể nước. Để chống thấm hiệu quả, có thể trộn dung dịch vào trong vữa. Trát làm 2 lớp khác nhau và sử dụng lưới thủy tinh để tăng liên kết và phân mạch nước.
Sau cùng, dán một lớp màng bitum để tạo bề mặt chống thấm toàn bộ.
Nên lắp đặt hệ thống lọc nước để đảm bảo môi trường nước tốt cho cá phát triển. Hoặc có thể xây bể lọc riêng khi nuôi cá Koi hoặc các loài cá đòi hỏi cao về môi trường nước.
Đề phòng trường hợp bộ lọc hư và muốn xả tháo nước khi cá vẫn còn sống, nên thay ống thu nước cao hơn đáy hồ một chút.
Có thể xây thác nước cho hồ cá ngoài sân vườn để tăng thêm vẻ đẹp và tạo môi trường trong sạch cho hồ cá.
Trang trí thêm hòn non bộ, tiểu cảnh để tạo không gian thư giãn. Trồng thêm cây xung quanh để tạo bóng mát, tạo điều kiện tốt cho việc phát triển rong rêu. Sử dụng đèn điện trang trí để làm nổi bật khung cảnh.
Cách chăm sóc hồ cá xây bằng xi măng sau khi thi công
Sau khi thi công, quá trình chăm sóc rất quan trọng để hồ cá hoạt động hiệu quả và kéo dài tuổi thọ. Cần thường xuyên làm sạch, cải tạo hồ cá xi măng. Xử lý khi hồ cá bị rêu, tảo xanh và thấm ngược.
- Trị rêu hồ cá ngoài trời: Sử dụng thuốc trị rêu cho bể cá ngoài trời chuyên dụng. Điều này ít tác hại đối với cá và các vi sinh vật xung quanh.
- Vệ sinh bể cá định kỳ, làm trong nguồn nước. Tránh cho cá ăn quá nhiều thức ăn. Kiểm tra nguồn nước thường xuyên để hạn chế các nguồn bệnh phát sinh.
- Để nước trong, cần vệ sinh định kỳ, sử dụng các chế phẩm sinh học an toàn và thường xuyên thay nước cho cá.
- Thay nước khoảng 50% trong vòng 3 tuần, đồng thời loại bỏ phần thức ăn thừa và cặn sau khi cá ăn. Đây là cách dễ dàng và hiệu quả nhất. Vớt lá cây, lá thối từ cây xung quanh rơi xuống mặt hồ.
- Trong những ngày quá nóng, có thể che lưới chống nắng hoặc mái che để tránh ánh nắng gay gắt từ mặt trời.
- Khi trời mưa to, cần có bạt hoặc lưới che để tránh cá trôi ra ngoài theo nước.
Hồ cá cần được chăm sóc kỹ lưỡng để duy trì chất lượng nước luôn trong sạch.
Cách xử lý chống thấm khi xây hồ cá bằng bê tông xi măng
Nếu không có kỹ thuật cao và không phải là thợ chuyên nghiệp, việc hồ cá bằng bê tông xi măng bị thấm ngược là điều dễ hiểu. Bể cá bị thấm không chỉ gây rò rỉ nước khó chịu, mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của cá.
Để xử lý chống thấm khi xây hồ cá bằng xi măng, bạn có thể sử dụng một trong các phương pháp sau:
Chống thấm bằng màng nhũ tương
Đây là một loại vật liệu chống thấm tốt. Vừa chống thấm tốt, vừa cách nhiệt tốt, phù hợp với khí hậu Việt Nam do có khả năng co giãn cao.
Đầu tiên, làm sạch khu vực cần chống thấm. Loại bỏ hết những vụn vỡ, vữa, bê tông thừa trong quá trình xây dựng, rác thải, bụi bẩn, cặn lắng…
Tiếp theo, trát một lớp vữa xi măng dày khoảng 1-2cm. Đợi cho vữa xi măng khô, trộn hóa chất nguyên chất với 20% nước để pha loãng, phun đều lên bề mặt đáy và thành bể cá.
Sau khi lớp lót khô hoàn toàn, quét 2-3 lớp sơn, nhũ tương nguyên chất lên trên. Lưu ý để lớp sơn cũ khô rồi mới quét tiếp lớp sau. Cuối cùng, bơm nước vào để kiểm tra hiệu quả.
Chống thấm bằng màng tự dính
Tạo lớp lót trên bề mặt thi công. Thông thường, có thể sử dụng sơn lót bitum gốc dung môi polyprime. Dùng con lăn, quét một lớp mỏng với định mức từ 0.3-0.4 lít/m2. Đợi khô và tiến hành xử lý bước tiếp theo.
Sau khi lớp lót đã khô hoàn toàn, trải cuộn màng tự dính ra. Chiều dài màng khớp với chiều dài diện tích thi công. Cắt màng dính theo kích thước mong muốn với độ rộng theo yêu cầu.
Bóc lớp vỏ silicon rồi dán trực tiếp màng xuống bề mặt đã quét sơn lót. Yêu cầu diện tích chồng mi tối thiểu là 5cm. Dùng con lăn miết đều từ giữa ra hai mép để tránh tụ không khí.
Sau đó, láng vữa hỗn hợp xi măng và cát lên trên để bảo vệ màng tự dính. Cuối cùng là nghiệm thu công trình.
Đây là hai cách xử lý chống thấm khi xây hồ cá bằng xi măng ngoài trời rất đơn giản và hiệu quả. Bên cạnh đó, vẫn còn nhiều loại sơn chống thấm khác trên thị trường với cách làm tương tự. Bạn có thể tham khảo hoặc nhờ sự tư vấn của kiến trúc sư.
Những mẫu hồ cá làm bằng xi măng đẹp xuất sắc hiện nay
Nếu bạn vẫn chưa tìm ra mẫu hồ cá nào đẹp để thi công cho không gian nhà mình, dưới đây là một vài mẫu bạn có thể tham khảo:
- Hồ cá mini bằng xi măng ngoài trời
- Hồ cá mini kết hợp mô hình hòn non bộ trước nhà
- Tiểu cảnh cá Koi khu vực giếng trời
- Nên trồng thêm nhiều cây xanh xung quanh khu vực hồ cá
- Hồ cá Koi xi măng kết hợp kính
- Hồ cá kết hợp thác nước tạo oxy cho cá
- Xây hồ cá mini ngoài trời
- Diện tích bể cần tính toán để phù hợp với sự tăng trưởng của cá
“MÓN KHO VIỆT NAM” luôn tự tin đồng hành cùng bạn trong việc xây dựng những mẫu hồ cá đẹp, đẳng cấp cùng không gian cảnh quan sân vườn độc đáo và sáng tạo.