Dù không phải là thành phố hàng đầu như Sài Gòn hay Hà Nội, Hải Phòng vẫn được xem là một trung tâm kinh tế, văn hóa, nghệ thuật lớn của nước ta. Hải Phòng có đặc trưng riêng về văn hóa và ẩm thực, phát triển từ nền kinh tế giao thương nhưng vẫn giữ duy trì những giá trị truyền thống. Cùng tìm hiểu về đặc trưng văn hóa lễ hội và ẩm thực Hải Phòng.
Đặc trưng văn hóa lễ hội Hải Phòng
Dù ở trong thành phố hoặc ở các huyện nông thôn hải đảo, Hải Phòng đang cố gắng bảo tồn những giá trị văn hóa cổ truyền từ lâu đời. Bên cạnh việc bảo tồn và trùng tu di tích, Hải Phòng cũng tổ chức các lễ hội truyền thống để đáp ứng nhu cầu tâm linh, tín ngưỡng cổ truyền của người dân nơi có di tích.
Các lễ hội ở Hải Phòng rất đa dạng, phản ánh nét văn hóa đặc biệt của vùng miền. Có thể kể đến các lễ hội làng và các lễ hội văn hóa nông nghiệp với nhiều trò chơi dân gian thú vị. Một số lễ hội tiêu biểu là:
Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn
Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn là một trong những lễ hội truyền thống của người dân quận Đồ Sơn, Hải Phòng. Lễ hội được tổ chức vào ngày 9/8 âm lịch hàng năm, sau hai cuộc đấu vòng loại diễn ra vào trung tuần tháng 5 và 8/6 âm lịch. Lễ hội không chỉ gắn liền với tục thờ cúng thuỷ thần và tục hiến sinh mà còn thể hiện tinh thần thượng võ của người dân miền biển Hải Phòng. Lễ hội Chọi trâu Đồ Sơn đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Lễ hội Núi Voi
Lễ hội truyền thống Núi Voi ở huyện An Lão diễn ra từ ngày 12 đến 14/2 hàng năm. Đây là dịp để du khách được tìm hiểu về vùng đất cổ có lịch sử lâu đời và tham gia các hoạt động văn hoá độc đáo.
Lễ hội đền Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm
Lễ hội đền Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm thuộc thôn Trung Am, xã Lý Học, huyện Vĩnh Bảo. Lễ hội này được tổ chức hàng năm vào ngày 23/12, người dân trong vùng và các nơi khác kéo về đền thờ tế lễ, dâng hương tưởng niệm ngày mất của Trạng trình. Ngoài tuần lễ, lễ hội còn có nhiều trò chơi dân gian đặc sắc như đánh vật, kéo co, chọi gà, cờ người…
Lễ hội Từ Lương Xâm
Lễ hội Từ Lương Xâm diễn ra từ ngày 14 đến 16 tháng Giêng hàng năm tại phường Nam Hải, quận Hải An. Đây là dịp để người dân Hải Phòng ôn lại truyền thống lịch sử hào hùng của dân tộc và tấm gương công đức của người anh hùng dân tộc Ngô Quyền.
Các lễ hội ở Hải Phòng được tổ chức với các nghi thức truyền thống, mang tính trang trọng linh thiêng và thành kính cùng với phần hội phong phú, hấp dẫn. Như vậy, các hoạt động này không chỉ bảo tồn những phong tục, tập quán tốt đẹp mà còn giới thiệu di sản văn hoá dân tộc tại Hải Phòng cho du khách.
Đặc trưng văn hóa ẩm thực Hải Phòng
Thành phố Hải Phòng không chỉ nổi tiếng với lễ hội truyền thống mà còn thu hút du khách với nền ẩm thực đa dạng, phong phú. Đến Hải Phòng, bạn không thể không ghé chợ Cố Đạo tại đường Trần Nhật Duật, phường Cầu Đất, quận Ngô Quyền để thưởng thức những món ăn ngon và lạ. Chợ Cố Đạo cũng được coi là “thiên đường ăn uống” của giới trẻ Hải Phòng và những người yêu thích ẩm thực.
Sứa đỏ
Đến Hải Phòng, bạn không thể bỏ qua món gỏi sứa đỏ đặc biệt. Để thưởng thức món ăn này, bạn nên đến vào mùa sứa đỏ. Món ăn này thường được kèm theo dấm bỗng, một loại nước chấm đặc sánh. Nguyên liệu bao gồm bỗng, dừa nạo, đậu phụ rán. Bạn cuốn tất cả nguyên liệu trong lá tía tô, thêm chút sứa đỏ giòn sần sật, chấm vào dấm bỗng và thưởng thức hương vị độc đáo của món này.
Cuốn bỗng
Cuốn bỗng Hải Phòng có hai loại: một loại cuốn bằng lá hẹ hoặc hành, loại còn lại cuốn bằng nem tráng. Món ăn này giống với phở cuốn của người Hà Nội, nhưng điểm đặc biệt là nước chấm bỗng, loại nước chấm không thể thiếu trong bữa ăn của người Hải Phòng.
Nem cua bể
Nếu đến Hải Phòng, đừng bỏ qua món nem cua bể nổi tiếng tại chợ Cố Đạo. Món ăn này có ngoại hình giống chả giò, nhưng phần nhân trong nem là cua được lọc lấy thịt trộn cùng mộc nhĩ, nấm hương, thịt xay nhỏ, lòng đỏ trứng… sau đó được cuốn trong nem và chiên vàng rụm. Nem cua bể thường được dùng chung với bún hoặc kết hợp với món bún chả Hà Nội nổi tiếng.
Bánh rán nhân đỗ
Hải Phòng có món bánh rán đặc biệt, dẹt hơn những nơi khác. Món ăn này có công thức và hương vị tương tự như các nơi khác, nhưng hình dạng đặc biệt và cảm giác thú vị khi ăn là điều khiến thực khách nhớ mãi không quên.
Chả mực
Món chả mực đặc biệt với hương thơm của hạt tiêu và vị tươi ngon của mực cũng nằm trong danh sách những món ăn không thể bỏ qua khi du lịch Hải Phòng. Bạn có thể thưởng thức món chả mực tại chợ Cố Đạo. Chả mực tại đây được chế biến từ thực phẩm tươi ngon, phương pháp chế biến gần như là thủ công và bạn có thể chứng kiến quá trình chế biến.
Bánh đa cua
Đặc sản bánh đa cua nổi tiếng ở Hải Phòng được làm từ bánh đa đỏ, giò bò, chả cá và rau xanh. Tinh túy của món ăn là gạch cua và nước dùng. Tất cả những thứ đó tạo nên hương vị đậm đà khó cưỡng của một bát bánh đa cua Hải Phòng. Bát bánh đa bình dị, mặn mòi như những con người miền biển gần gũi, chân chất. Bởi vậy, người dân Hải Phòng xa quê, dù đi đâu cũng nhớ đến món bánh đa cua như một hương vị quê hương.
Hải sản
Hải Phòng có nguồn hải sản phong phú, nên không thể bỏ qua việc thưởng thức những món hải sản tại đây. Hải sản tươi ngon là một trong những món ngon mà bạn không nên bỏ qua khi đến Hải Phòng.
Bánh mì que
Bánh mì que nhỏ xinh là một trong những hương vị mà du khách thường nhớ về Hải Phòng. Bánh mì que Hải Phòng không cầu kỳ, không quá sang chảnh nhưng lại thơm ngon, beo béo, bùi bùi, đậm đà vừa miệng và có vị cay cay tê tê của sa tế. Bánh mì que Hải Phòng chính là món ăn độc đáo khiến thực khách khó lòng quên.
Hải Phòng không chỉ là một thành phố hiện đại mà vẫn giữ được những nét đẹp truyền thống. Văn hóa lễ hội và ẩm thực đặc trưng của Hải Phòng đã tạo nên sự hấp dẫn và cuốn hút đối với du khách.